طیفی از اصلاحطلبان سیاستورزی را با کار چریکی اشتباه گرفتند/ جریان اصلاحات به یک تکثر غیرقابل اجماع رسیده است/گفتگو با محمدعلی وکیلی
تاریخ انتشار: ۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۸۸۵۴۶
محمدعلی وکیلی معتقد است که اصلاحطلبان به یک تکثر غیرقابل اجماع رسیدهاند و این تکثرها به قدری پررنگ شده که دیگر امکان تجمیع طیفهای مختلف اصلاحطلب ذیل اسامی همچون شورای سیاستگذاری یا شورای هماهنگی وجود ندارد. - اخبار سیاسی -
گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- محمدعرفان همتیآذر:در فاصله کمتر از 100 روز به برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم، جریانهای سیاسی مدتی است که فعالیت چراغخاموش خود برای انتخابات 11 اسفند را آغاز کردهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اصلاحطلبان نیز که در دو انتخابات اخیر مجلس و ریاستجمهوری قافیه را به رقیب خود واگذار کردهاند، فعالیتشان را ذیل جبهه اصلاحات ایران دنبال میکنند. با این وجود رویکرد انفعالی اتخاذ شده از سوی جبهه اصلاحات در برهه انجام پیشثبتنامها و مخیّر کردن احزاب و چهرههای سیاسی منتسب به این جریان برای حضور فعالانه در عرصه انتخابات موجب شده تا برخی احزاب اصلاحطلب انتقادات تند و تیزی را علیه گردانندگان جبهه اصلاحات بیان کرده و آنها را متهم به استبداد و خودکامگی کنند.
محمدعلی وکیلی مدیرمسئول روزنامه اصلاحطلبِ ابتکار و عضو هیئت رئیسه مجلس سابق که از طریق لیست امید تهران به مجلس دهم راه یافته بود، در گفتوگو با تسنیم، به آسیبشناسی از وضعیت سیاسی اردوگاه اصلاحطلبان در آستانه انتخابات مجلس دوازدهم پرداخت.
وی معتقد است جبهه اصلاحطلبان به یک تکثر غیرقابل اجماع رسیده و این تکثرها به قدری پررنگ شده که دیگر امکان تجمیع طیفهای مختلف اصلاحطلب ذیل اسامی همچون شورای سیاستگذاری یا شورای هماهنگی وجود ندارد.
وکیلی همچنین بر این باور است که شرایط اصلاحطلبان به گونهای است که هرچه زمان میگذرد دامنه اختلافات آنها از اختلاف سلیقه در حوزه کنشگری به اختلافات در حوزه معرفتی و بنیادی کشیده میشود.
وی در تحلیل طیفبندیهای انتخاباتی برای انتخابات پیش روی مجلس نیز معتقد است که ممکن است شرایط به سمتی برود که حتی گروهی از اصلاحطلبان با طیفی از اصولگرایان ائتلافی انتخاباتی تشکیل داده و لیستی مشترک ارائه کنند.
در ادامه مشروح گفتوگوی گروه سیاسی تسنیم با محمدعلی وکیلی فعال سیاسی اصلاحطلب را میخوانید:
** آرایش جریانات سیاسی برای انتخابات هنوز معلوم نیست
تسنیم: با اعلام نتایج بررسی صلاحیت داوطلبان از سوی هیئتهای اجرایی در روزهای اخیر، فضای سیاسی در کمتر از 4 ماه مانده به انتخابات مجلس، انتخاباتیتر شده و جریانهای سیاسی نیز برنامههای انتخاباتی خود را کلید زدهاند. ارزیابی شما از فضای سیاسی حاکم بر کشور چطور است؟
وکیلی: با وجود اینکه کمتر از 4 ماه به انتخابات زمان باقی مانده اما از یک سو هنوز تکلیف بررسی صلاحیتها مشخص نشده و از سوی دیگر آرایش جریانات سیاسی برای انتخابات معلوم نیست. این ابهامات موجب شده تا در نقطه رضایتبخشی از منظر مشارکت در انتخابات نباشیم. البته شاید برخی گروههای سیاسی حاضر در قدرت دقیقا همین را بخواهند چرا که منافع آنها در یک انتخابات کمرمغ تعریف میشود. در حالی که راهبرد نظام همواره غیر از این بوده و حداقل در همین سال جاری رهبر انقلاب دو مرتبه بر لزوم رقابتی بودن و مشارکت بالا در انتخابات تاکید کردند. با این حال علامتی در ساحت سیاست رسمی کشور برای تحقق مشارکت بالا مشاهده نمیشود.
انتقاداتی که به عملکرد هیئتهای اجرایی وارد میشود از این جهت است که تصور عموم بر این بوده که احراز عدم صلاحیت داوطلبان براساس قانون بر عهده شورای نگهبان است و هیئتهای اجرایی به صورت شکلی داوری میکنند و کار محتوا با هیئتهای نظارت و شورای نگهبان است. اما من برعکس این انتقادات بر این باورم که اتفاقاً این دوره فرآیند مربوط به انتخابات منطبق بر قانون بوده است.
قانون اساسی شأن دخالت بر روند انتخابات را برای هیئتهای اجرایی قائل بوده و شورای نگهبان را از دخالت مستقیم منع کرده و وظیفه این شورا را دادخواهی عنوان کرده و هیئتهای اجرایی باید وارد بررسی صلاحیت شوند و اگر کسی احساس ظلم از سوی هیئتهای اجرایی داشت، قانون مرجعی به نام شورای نگهبان را برای رسیدگی به این شکایات تعریف کرده است اما آقایان از یک مقطعی از تاریخ جمهوری اسلامی به بعد ذیل عنوان نظارت استصوابی حق دخالت را برای شورای نگهبان قائل شدند.
بنابراین اقدام هیئت اجرایی در فرآیند انتخابات این دوره مجلس کاملاً قانونی است مشروط بر اینکه دیگر فرآیند بررسی صلاحیتها مجدداً توسط شورای نگهبان تکرار نشود. یعنی شورای نگهبان نیاید صلاحیت همه داوطلبان را از ابتدا بررسی کند چرا که این مسئله از نظر من خلاف قانون است.
البته یک خطای مشترک را هر دو این هیئتها سالیان سال هست که انجام میدهند و بجای اینکه احراز عدم صلاحیت کنند، احراز صلاحیت میکنند. یعنی فرض این دو هیئت انتخاباتی این است که داوطلبان فاقد صلاحیت هستند مگر اینکه خلاف آن ثابت شود در حالی که مطابق آموزههای دینی و روح قانون اصل بر این است که هر داوطلبی دارای صلاحیتهای لازم برای داوطلبی هست مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
**رویکرد تحریمی اصلاحطلبان از سال 98 با هدف فرار از مسئولیت بوده است
تسنیم: با در نظر گرفتن شرایط فعلی، وضعیت جریان اصلاحات برای ورود به انتخابات پیش رو را چطور ارزیابی میکنید؟
وکیلی: متاسفانه از سال 98 در جبهه اصلاحات یک کج سلیقگی در حوزه حربی رخ داد و آن این بود که به جای اینکه شاهد کنشگری رسمی و مسئولیتدار باشیم، سران جریان اصلاحات در پی فرار از مسئولیت بودند. در حالی که ماهیت یک حزب این است که فعالیت و کنشگری سیاسی داشته باشد نه اینکه به جای کنش معطوف به مسئولیت، هرگونه مسئولیتی را از گرده خود بردارد و فعالان سیاسی متبوع خود را اصطلاحاً آتش به اختیار به حال خود رها کند.
بدنه کنشگران اصلاحطلب در شهرستانهای مختلف از سال 98 به این نتیجه رسیدند که رویکرد انتخاباتی سران جبهه اصلاحات تحریمی است منتها یک تحریم ناگفته و ضمنی. در همین راستا نیز شاهد بودیم که راه احزابی که دیدگاه متفاوتی با سران جریان داشتند بسته شد و تاثیر آنها به حداقل رسید. چراکه آن نوع موضع گیری به بیرمقی مردم کمک کرد و مردم انگیزه خود برای مشارکت در فضای سیاسی و انتخاباتی را از دست دادند و در نتیجه طیف اصطلاحاً خاکستری جامعه که موتور محرکه جریان اصلاحطلب تعریف میشد از سال 98 به بعد موضع بیتفاوتی را اتخاذ کرد و با صندوق رای قهر کرد که نتیجه این شده که از انتخابات مجلس یازدهم به این سو ما شاهد برگزاری انتخاباتهای درون اردوگاهی برای اصولگرایان هستیم.
**فراکسیون امید توسط اصلاحطلبان بیرون از مجلس تخریب شد
تسنیم: شما اشاره به انتخابات 98 کردید ولی اگر بخواهیم کمی به عقبتر برگردیم، سوال این است که با وجود پیروزی اصلاحطلبان در 3 انتخابات ریاست جمهوری 92، مجلس 94 و ریاستجمهوری 96 چرا در جریان انتخابات 98 بزرگان جبهه اصلاحات، سیاست تحریم انتخابات را در پیش گرفتند؟ آیا اتخاذ این راهبرد از سوی سران اصلاحات به موجب فرار از مسئولیت عملکرد 8 ساله گذشته آن بود؟
وکیلی: بخشی از آن ماحصل موضع سلبی دوستان حداکثرطلب ما بود. ما در مجلس دهم یک فراکسیون حدود 100 نفره با نام فراکسیون امید را تشکیل داده بودیم. در آن مجلس بیش و پیش از آنکه کارنامه ما مورد نقد جریان سیاسی رقیبمان قرار گیرد، مورد تخطئه و استیضاح همجناحیهای ما در طول 4 سال مجلس دهم قرار گرفت. در حقیقت بخشی از اصلاحطلبان بیرون از مجلس در انتظارات کاذب مردم به حدی دمیدند و به حدی ما را با مجلس ششم مقایسه کردند که مهر رفوزه را پیش و بیش از آنکه رقیب ما به ناحق پای کارنامه ما بزند همجناحیهای ما زدند.
**طیفی از اصلاحطلبان سیاستورزی را با کار چریکی اشتباه گرفتند
تسنیم: به نظر شما انتظار این طیف از اصلاح طلبان مجلس دهم چه بود که از منظر آنها شما نتوانستید آن را برآورده کنید؟
وکیلی: یک طیفی از دوستان ما کار سیاستورزی را با کار چریکی اشتباه گرفتند و انتظارشان این بود که در مقاطع مختلف مجلس دهم به شیوه چریکی مجلس را به تعطیلی بکشاند و پشت تریبون مجلس به این و آن فحش دهد و در واقع انتظار کنشگری از جنس نمایندگان مجلس ششم را از ما داشتند و خب ما مخالف این رویکرد بودیم.
بنده با وجود اینکه معتقد بودم و هستم که اصلاحطلبتر از نمایندگان مجلس ششم عمل کردهام ولی در کنشگری قطعاً با نمایندگان آن دوره متفاوت هستم. تمام شهرت مجلس ششم به لوایح دو قلو تحت عنوان لوایح قانون انتخابات و قانون مطبوعات بود که در قانون مطبوعات نیز تنها دو بند از کل این قانون مورد توجه نمایندگان وقت بود و آن چالش ملی و به آتش کشیدن قیصریه تنها برای دو بند از قانون مطبوعات بود. ولی من در همان مجلس دهم برغم اینکه دولت وقت که دولت منتسب به اصلاحطلبان بود در ارائه لایحه اصلاح قانون مطبوعات و قانون نظام جامع انتخابات کوتاهی کرد در قالب ارائه طرح این دو مسئله را پیگیری کردم.
من در طرح پیشنهادی برای اصلاح قانون مطبوعات، تمامی بندهای قانون فعلی را به نفع جریان آزاد اطلاعات و ایده دسترسی آسان آحاد ملت به اطلاعات تغییر داده بودم و کلیت این طرح نیز در صحن مجلس به تصویب رسید اما عمر مجلس دهم مجال این را نداد که جزئیات این طرح را مورد بررسی قرار دهیم.
طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس را نیز با دو محور تبدیل کردن انتخابات حوزهای به استانی و اکثریتی به تناسبی مطرح کردیم، با این هدف که نگاه مجلس از منطقهای به ملی ارتقا پیدا کند. چرا که معتقد بودیم سازوکار فعلی مجلس منجر به این نخواهد شدکه ایده ناظر به حقوق ملت شکل بگیرد و احساس ما این بود که اگر انتخابات از حوزهای به استانی تبدیل شود کمک میکند تا انتخابات به سمت نخبهگزینی و ملیگزینی حرکت کند. همچنین به دنبال این بودیم که با تناسبی کردن انتخابات مجلس، احتمال یک دست شدن مجالس را یکبار برای همیشه منتفی کنیم.
به نظر من مجالس ششم، هفتم، هشتم، نهم و یازدهم به واسطه اینکه تقریباً یکدست بودند، به نسبت مجلس دهم یا مجالس پنجم به قبل سطح پایینتری داشتند. با این وجود طرح اصلاح قانون انتخابات که ما حدود 2 سال بر روی آن کار کرده بودیم توسط شورای نگهبان رد و از دستور کار خارج شد.
**بخشی از جریان اصلاحات، اصلاحطلبیِ بر جمهوری اسلامی را پیش گرفتهاند
تسنیم: کمی از بحث اصلی فاصله گرفتیم. اگر ممکن است بفرمایید که در سال 98 چه موضوعی باعث شد که تصمیمگیران اصلی در جریان اصلاحات به این نتیجه برسند که باید در انتخابات مجلس یازدهم رویکردی انفعالی در پیش بگیرند؟
وکیلی: همانطور که عرض کردم، تغییر رویکردی که جریان اصلاحات در سال 98 اتخاذ کرد ناشی از تغییر نگاهی بود که در بخشی از دوستان اصلاحطلب ما به وجود آمد. البته من همواره این طیف از اصلاحطلبان را به این موضوع متهم میکنم که اصلاحطلبیِ بر جمهوری اسلامی را دنبال میکنند و اصلاحطلبیِ در جمهوری اسلامی را برنمیتابند. در حقیقت در مجلس دهم نیز چنین درگیری بین طیف ما به عنوان اصلاحطلبانِ در جمهوری اسلامی و بخشی از همطیفانمان در برخی احزاب اصلاحطلب که رویکرد اصلاحطلبیِ بر جمهوری اسلامی را دنبال میکردند، پیش آمد.
با این وجود این رویکرد سلبی دوستان ما در خلاء شکل نگرفت. در یک بستر و با تکیه بر یک بهانه شکل گرفت. بهانه این بود که برای حکومت تفاوتی نمیکند که با اصلاحطلبان به اصطلاح خوشخیم روبرو باشد یا با اصلاحطلبان بدخیم و از دیدگاه نظام، تمامی طیفهای اصلاحطلبی مردود هستند.
این دوستان ما مدعی بودند که رفتن ما در قدرت باعث اصلاح نمیشود و صرفاً مشروعیتسازی برای طرف مقابل انجام میدهید، در حالی که ما معتقد بودیم نظام اصلاحپذیر است و اگر روزنهها باز بماند به مرور زمان میتوانیم در یک فضای حسن نیت به اصلاح بخشها و حتی ساختارهای مختلف نظام بپردازیم.
من با این حرف مبارزه کردم و معتقدم که از بنیان غلط است ولی متاسفانه نظام به اندازه کافی برای موجه جلوه دادن این نوع اظهارات رادیکال بهانه ایجاد کرده است. ما در مجلس دهم میتوانستیم بهتر عمل کنیم ولی راه بر روی ما بسته بود. به طور مثال ما میتوانستیم جلوی مصوبه گرانی بنزین را در آن شرایط آتش و دود بگیریم ولی مانع ما شدند و این مسئله کمک کرد به طیف رادیکال که ادعاهای خود را به اثبات برساند.
ما میتوانستیم با بخشهای حساس قدرت وارد تعامل شویم و بخشی از سوءتفاهمهای تاریخی را برطرف کنیم از جمله اینکه ممنوعالتصویری آقای خاتمی یا مسئله حصر را حل و فصل کنیم اما بیجهت زمان را از دست دادیم. ما یک کارهایی هم کردیم که در فضای اعتماد متقابل تاثیرگذار بود. از جمله این که مشکل دانشجویان ستارهدار را حل کردیم. این اقدامات بدون شک کمک به تفاهم و انسجام ملی بود.
**با وجود پیشثبتنام، در مرحله نهایی انتخابات ثبت نام نکردم
ما در شُرف این بودیم که برای اولین بار در جهت اجرای اصل 27 قانون اساسی که مربوط به برگزاری تجمعات قانونی است تعاملی سازنده با وزارت کشور داشته باشیم و لازم نباشد که هر روز مردمی که علیه یک مصوبه یا یک مسئول نارضایتی دارند اعتراض خود را با تجمع در برابر ساختمان مجلس نشان دهند. ما همه این راهها را به دلیل اینکه خودمان را آماده تغییر نکردیم، بستیم و این بستن راه حرفهای بخش رادیکال جریان اصلاحات را تقویت کرد و صدای طیف ما را هر روز تضعیف کرد تا به مرور زمان خفه شود.
من جزو کسانی هستم که باید در انتخابات ثبتنام کنم ولی این کار را نکردم. علتش این است که احساس میکنم بهانههای طیف رادیکال اصلاحطلب درست است ولی روشها و نیت آنها اشتباه است. به همین دلیل با وجود اینکه در مرحله پیشثبتنام صرفاً جهت مرزبندی با براندازان در انتخابات نامنویسی کردم اما در مرحله اصلی ثبتنام نکردم تا به عدم اراده برای اصلاح رویههای غلط اعلام اعتراض کرده باشم. من معتقدم که حضور یا عدم حضور من و امثال من هیچ تفاوتی را در رویهها و سازوکارهای موجود ایجاد نخواهد کرد. در چنین مجلسی ما شرمندگان در برابر مردم هستیم که مطالبه بحقی برای اصلاح رویهها دارند.
ما در جبهه اصلاحطلبان به یک تکثر غیرقابل اجماع رسیدیم و این تکثرها به قدری پررنگ شده که دیگر امکان تجمیع طیفهای مختلف اصلاحطلب ذیل اسامی همچون شورای سیاستگذاری یا شورای هماهنگی وجود ندارد و شاهد هستیم که هرچه زمان میگذرد دامنه اختلافات از اختلاف سلیقه در حوزه کنشگری به اختلافات در حوزه معرفتی و بنیادی کشیده میشود.
**اصلاحطلبان به یک تکثر غیرقابل اجماع رسیدهاند
تسنیم: اگر موافق باشید کمی هم درباره کنشگریهای اخیر جریان اصلاحات برای انتخابات صحبت کنیم. در هفتههای اخیر صداهایی از درون جبهه اصلاحطلبان شنیده میشود که از فضای دیکتاتوری و بیبرنامگی داخل این جریان به شدت انتقاد دارند و بعضاً سران جبهه اصلاحات را متهم به این میکنند که مانع کنشگری فعالانه احزابی میشوند که به دنبال حضور در عرصه انتخابات هستند. با در نظر گرفتن اینگونه موضعگیریها در درون جبهه اصلاحات آیا باید منتظر نوعی انشقاق درجبهه اصلاحات تا موعد برگزاری انتخابات مجلس باشیم؟
وکیلی: در گذشته من تعبیری داشتم مبنی بر اینکه ما در جبهه اصلاحطلبان به یک تکثر غیرقابل اجماع رسیدیم و این تکثرها به قدری پررنگ شده که دیگر امکان تجمیع طیفهای مختلف اصلاحطلب ذیل اسامی همچون شورای سیاستگذاری یا شورای هماهنگی وجود ندارد و شاهد هستیم که هرچه زمان میگذرد دامنه اختلافات از اختلاف سلیقه در حوزه کنشگری به اختلافات در حوزه معرفتی و بنیادی کشیده میشود. البته اقتضای یک جریان سیاسی پویا هم اینگونه است. به هر حال ما چمن نیستیم که بتوان با یک ماشین چمنزن آن را یکدست کرد.
آنهایی که تصور میکنند جامعه مانند چمنی است که میتوان با یک دستگاه چمنزن آن را یکدست کرد،به اعتقاد من تفاوت جامعه و چمن را درک نمیکنند. به هر حال اگر این فرض تکثر غیرقابل اجماع درست باشد عناوین جبهه یا شورا منسوخ شده است و تنها عنوانی که میتواند در شرایط خاص برای مواضع خاص فراگیری این جریان را نمایندگی کند، ائتلاف است. البته شرط ایجاد یک ائتلاف هم این است که رهبری آن با فردی کاریزماتیک باشد، به طوری که محور ائتلاف قرار گیرد و اختلافات را در زمانهای خاص برای یک کنش ویژه نادیده بگیرد.
به طور مثال ما در سال 92 با آقای حسن روحانی هیچ نسبت فکری و خاستگاهی و حتی رفتاری نداشتیم و اساساً ذیل چنین عناوینی فعالیت نکردیم ولی به خاطر وجود مرحوم هاشمی که از توان رهبری کاریزماتیک برخوردار بود تفاوتهای جریانی را کنار گذاشتیم و اولاً برای احقاق حق از آقای هاشمی که صلاحیتش رد شده بود و ثانیاً برای برونرفت کشور از اینکه دوباره درگیر یک احمدینژاد دیگر نشود، بر روی آدم عجیبی به نام آقای روحانی ائتلاف کردیم.
**خاتمی در معرض تخریب و مصادره از سوی طیف تندرو اصلاحطلبان است
تسنیم: آیا تصور میکنید که آقای خاتمی همچنان دارای چنین ظرفیتی هست که رهبری کاریزماتیک ائتلاف اصلاحطلبان را بر عهده بگیرد؟
وکیلی: بله ایشان همچنان دارای چنین ظرفیتی هست به شرط اینکه از سوی برخی طیفهای جریان اصلاحات مصادره نشود. البته آقای خاتمی در معرض تخریب است و خودش باید از این جایگاهی که دارد صیانت کند و اجازه ندهد که به نفع یکی از خوانشهای تندرو اصلاحطلبی مصادره شود تا بتواند در مواقع ضروری متناسب با اهمیت موضوع زمینه تشکیل یک ائتلاف را فراهم کند. البته همچنان معتقدم که برای انتخابات مجلس امکان شکلگیری ائتلاف در جریان اصلاحات اساساً وجود ندارد.
**احتمال ائتلاف نواصولگرایان با نواصلاحطلبان در انتخابات مجلس
البته معتقدم اگر ائتلافی از جنس ائتلافهایی که اشاره کردم شکل بگیرد، بعید نیست که حتی بخشی از جریان اصولگرا نیز ذیل این ائتلاف گنجانده شود. همین الان هم به نظرم با توجه به اراده خالصسازی که جاری و ساری است بخشی از جریان اصولگرا ممکن است به طرف بخشی از جریان میانه مثل حسن روحانی یا علی لاریجانی کشیده شود. همانطور که آقای لاریجانی در یک برههای از جریان اصولگرایی فاصله گرفت و فعلاً در منتهی الیه جریان اعتدالی تعریف شود، امروز این زمزمه مطرح است که آقای قالیباف نیز با جریان آقای لاریجانی -اگر شرایط اجماع مورد نظر اصولگرایان محقق نشود- در امتداد جریان اعتدالی تعریف شود. یعنی نواصولگرایی با نواصلاحطلبی به یک ائتلافی برسند.
بنابراین این تکثر غیرقابل اجماع صرفاً در اصلاحطلبان نیست و نشانههای این مسئله در اردوگاه اصولگرایان نیز دیده میشود. برای مثال این سوال در رابطه با آقای باهنر که در انتخابات ثبت نام کرده، مطرح است که ایشان قرار است در کدام یک از لیستها باشد. اگر جریان اصولگرا رقیب اسنجامبخشی در تهران نداشته باشد -که ندارد- و به لیستهای درونگروهی روی بیاورد، سوال این است که آقای باهنر در کدام یک از گروهها قرار میگیرد.
نظر من این است که قرابت سیاسی آقای باهنر به آقای لاریجانی بیش از اصولگرایان است و از طرفی این زمزمه اطراف آقای لاریجانی شنیده میشود که ایشان احتمالاً با طیف نزدیک به آقای روحانی و بخشی از جریانات اصلاحطلب همچون کارگزاران ائتلافی تشکیل خواهد داد. بنابراین اوضاع بسیار پیچیده شده و ریسک تصمیمگیری خیلی بالا رفته است.
حالا فرض کنید اگر گروههای مختلف اصولگرا علیرغم اختلافات بتوانند یک لیست ببندند، سوال این است که آیا آقای قالیباف در چنین شرایطی میتواند بار دیگر سرلیست اصولگرایان شود. به عبارتی بحران سرلیستی ممکن است اصولگرایان را به بنبست بکشاند. همه این پیچیدگیها محصول یک خطای راهبردی است و آن این که جریان اصولگرا محاسبه نعمت حضور یک جریان قوی اصلاحطلب در میدان را نکرد و فکر نکرد اگر جریان اصلاحطلب با تمام قد و قواره حضور داشته باشد اولاً چقدر به مشارکت کمک میکند و ثانیاً انسجام درون گروه آنها را تقویت خواهد کرد.
**روحانی با ثبتنام در انتخابات خبرگان ریسک سیاسی بزرگی کرد
تسنیم: آقای روحانی هفته گذشته اظهاراتی داشت مبنی بر اینکه باید اصلاحطلبان را برای حضور در انتخابات ترغیب کنیم و این ابراز امیدواری را داشت که بتوانند در تهران و برخی از شهرستانها لیستهای انتخاباتی هم داشته باشند. ارزیابی شما از این اظهارنظر چیست؟
وکیلی: آقای روحانی با ثبتنام در انتخابات خبرگان ریسک خیلی بزرگی کرد. البته ایشان جزو معدود چهرههای حسابگر در میان سیاسیون است ولی به هر حال تصمیم پرریسکی را گرفت. چرا که بعید است در تهران لیستی مستقل از لیست جامعتین در انتخابات خبرگان داشته باشیم. اگر دیدید زمان مرحوم هاشمی لیست خبرگان با محوریت ایشان بسته شد و همزمان شد با شور انتخابات سال 94 که در نهایت به پیروزی لیست امید و لیست خبرگان اصلاحطلبان انجامید، امروز دیگر شاهد چنین فضای انتخاباتی در کشور نیستیم.
آقای روحانی خودش به تنهایی ظرفیت تکانهسازی در فضای سیاسی کشور را ندارد و انتخابات خبرگان میتواند برای آقای روحانی حکم برد و باخت مهمی داشته باشد. تایید او یک دستاورد است ولی درباره رایآوری ایشان اما و اگرهای زیادی وجود دارد. در نقطه مقابل دستاورد آقای روحانی در رد صلاحیت بیش از تایید او خواهد بود.
تسنیم: ممنونم از وقتی که به ما دادید. در انتها اگر نکته خاصی باقیمانده است بفرمایید.
وکیلی: همانطور که در ابتدای صحبتها هم عرض کردم تا سازوکار مجلس تغییر نکند، کارایی مجلس بسیار پایین خواهد بود و تفاوتی نمیکند که چه جریان یا گروهی در مجلس باشد. اما به طور کلی با توجه به تکثری که در مجلس دهم بود این مجلس در مقایسه با مجلس فعلی کارآمدتر بود و مجلس دهم خروجیهایی داشت که قابل قیاس با مجلس یازدهم نیست.
تسنیم: میتوانید نمونهای هم ذکر کنید؟
وکیلی: به هر حال شما خاطرتان هست که مجلس یازدهم از نردبان شفافیت آرا بالا آمد. در حالی که در همان مجلس دهم طرح شفافیت آرای نمایندگان توسط تعدادی از دوستان اصولگرای ما به صحن ارسال شده بود.
به اعتقاد ما این طرح برای مچگیری از نمایندگان بود و فقط بر روی آرای نمایندگان تمرکز کرده بود در حالی که ما بخشهای مختلف حکمرانی را داریم که در حوزه سیاستگذاری نقش بیشتری به نسبت مجلس دارند. از جمله دولت، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای نگهبان و شورایهای شهر. از همین رو طرح ضرورت شفافسازی آرای همه شوراها و مجامع قانونگذار را ارائه کردیم که متاسفانه بررسی آن به عمر مجلس دهم قد نداد.
نمایندگان مجلس یازدهم نیز طرح شفافیت را در این مجلس مطرح کردند اما در نهایت این طرح بسیاری از بخشهای حاکمیتی را از شفافیت مستثنی کرد و یک بخشهای معمولی را آورد که همانها نیز در مجمع تشخیص مصلحت نظام به محاق رفت و بایگانی شد.
یک نمونه از اقدامات مثبت مجلس دهم این بود که نهایت تلاش خود را کرد تا یک ساختار موازی به اسم هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص به رسمیت نشود ولی متاسفانه در مجلس یازدهم این ساختار کاملا به رسمیت شناخته شده و شاهدیم که تمامی مصوبات مجلس باید از فیلتر این هیئت نیز عبور کند.
در نهایت اینکه پیشبینی من این است که با سازوکار جدیدی مثل پیشثبتنام که برای انتخابات مجلس در نظر گرفتند، ما به سمت یکدستتر شدن مجلس دوازدهم در مقایسه با مجلس یازدهم خواهیم رفت.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: حسن روحانی احزاب اصلاح طلب انتخابات مجلس دوازدهم محمد علی وکیلی جمهوری اسلامی جبهه اصلاح طلبان انتخابات خبرگان هیئت های اجرایی اصلاح طلبان برای انتخابات قانون مطبوعات جریان اصولگرا آقای لاریجانی محمدعلی وکیلی انتخابات مجلس جریان اصلاحات بخشی از جریان جبهه اصلاحات شورای نگهبان بررسی صلاحیت اصلاح طلب آقای روحانی اصلاح قانون جریان اصلاح مجلس یازدهم مجلس دهم پیش ثبت نام فضای سیاسی اصلاح طلبی یک ائتلاف هیئت ها کنش گری بر روی بخش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۸۸۵۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سه رقیب جدید قالیباف در کرسی ریاست مجلس؛ وزرای احمدی نژاد به صف شدند
شنیدهها حکایت از تعیین ۴ چهره از جانب برخی جریانات اصولگرا برای رقابت با محمدباقر قالیباف برای ریاست مجلسدوازدهم دارد. در طرف دیگر نیز ارزیابیها درباره مسعود پزشکیان از جانب اصلاحطلبان، مستقلین و میانهروها ادامه دارد.
به گزارش اعتماد، انتخاب رییس مجلس دوازدهم مختصاتی متفاوت از ادوار قبل دارد؛ رقابتی برای ریاست در بهارستان و تعیین سهمها در بین اصولگرایان، انتخاباتی برای وزنکشی جریانها و عرضهاندام چهرهها.
شنیدههای اعتماد حکایت از تعیین ۴ چهره از جانب برخی جریانات اصولگرا برای رقابت با محمدباقر قالیباف برای ریاست مجلس دوازدهم دارد؛ مجتبی ذوالنوری، نصرالله پژمانفر، علی نیکزاد و منوچهر متکی.
بر اساس توافق صورت گرفته مقرر شده تا در نهایت هرکدام از این ۴ چهره که اقبال بیشتری برای رایآوری داشتند در صحنه رقابت باقی بمانند و سه نفر دیگر به حمایت از وی وارد شوند. معرفی چهره یا چهرههایی از جانب جریانات دیگر اصولگرا دور از انتظار نبود.
از یک طرف رائفیپور از ماههای قبل نقدهای خود به شیوه مدیریت قالیباف را علنی کرده بود و در ماجرای معاون سیاسی وزارت کشور و بخشنامه جنجالی انتخاباتی آن شمشیر از رو برای قالیباف و قالیبافیها بسته بود. سعید محمد که تنشهای پیدا و پنهانش با قالیباف مثنوی هفتاد من کاغذ بود؛ از ماجرا و حواشی تلاش برای ردصلاحیت سعید محمد که نوعی بازتاب از پرونده هلدینگ یاس بود تا رایزنیها برایعدم انتخاب محمد به عنوان وزیر در کابینه رییسی و گلایههای محمد از سنگاندازی نمایندگان نزدیک به قالیباف در زمان مدیریت او در مناطق آزاد.
همان روایتی که خود محمد نیز بعد از ماهها سکوت در گفتوگویی با خبرگزاری خبرآنلاین در زمستان گذشته مطرح کرد. گفت: «ما مدارکی داریم و اشخاصی هستند که حاضرند دخالت ایشان در ماجرای معرفی من به عنوان وزیر راه را علنا مطرح کنند. این اتفاق ۱۰۰درصد رخ داده بود و برخی از عزیزان مجلس که آن زمان جزو هیات رییسه بودند این را به من گفتند که در این موضوع دخالت شده است و از همه مهمتر خودِ آقای رییسی بود که در مجلس اعلام کرد که نظرم فردی دیگر بود ولی فشار آوردند و نظرم را تغییر دادند.»
اسفندماه سال گذشته نیز محمد در گفتوگویی با خبرگزاری ایلنا گفت: «چرا ایشان هیچوقت درباره ابهامات موجود در خصوص تخلفات در هلدینگ یاس، موضوع توقف بحث تحقیق و تفحص از شهرداری تهران قبل از انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۶ توسط مجلس دهم، موضوع تک رای خانم الهه راستگو به ایشان جهت تصدی پست شهرداری تهران، موضوع تراولهای واگذارشده به اشخاص، موضوع فرزندانش و دهها موضوع دیگر هیچگاه بازخواست نشده و پاسخگو هم نبوده است. این مصونیت به خاطر چیست؟».
از مجموع این احوالات تدارک رقابت برخی جریانات اصولگرا برای رقابت با قالیباف بر سر کرسی ریاست مجلس دوازدهم دور از انتظار نبوده و نیست. در مقابل اما جریان قالیباف نیز از انسجام منتخبان مجلس دوازدهم حول محور ریاست او، حتی پیش از برگزاری دور دوم انتخابات میگویند.
روزنامه اینترنتی فراز گزارش داده است که هتل بزرگ تهران، چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته میزبان منتخبان مجلس دوازدهم بود؛ ضیافتی که از ۲۴ ساعت مانده به برگزاریش خبرساز شده و داد منتقدان محمدباقر قالیباف را بلند کرده است. فارغ از ارزیابیها از این همایش که با عنوان «لاکچری» در فضای مجازی بازتاب داشته است نزدیکان قالیباف اما از حضور بالغ بر ۱۲۰ نفر در این همایش میگویند که نشان از پتانسیل دوباره رایآوری او برای رسیدن به صندلی ریاست دارد.
فروردینماه امسال حمیدرضا ترقی که در جریان دور اول انتخابات مجلس در کمیته انتخابات شورای ائتلاف فعالیت میکردند به خبرگزاری خبرآنلاین میگوید؛ «به نظر میرسد که برای ریاست مجلس شاهد رقابت تنگاتنگ خواهیم بود کما اینکه نامزدها از حالا تلاش خودشان را برای یارگیری از میان منتخبین، شروع کردند». او رقابت اصلی را بین قالیباف و متکی میداند و معتقد است نبویان داعیه ریاست مجلس ندارد.
پیش از این یک نماینده از رایزنی منوچهر متکی با منتخبان مجلس برای نامزدی ریاست مجلس شورای اسلامی خبر داده بود، اما دفتر متکی هرگونه رایزنی و تماس تلفنی او با این نماینده مجلس را تکذیب کرد و گفت: متکی نه تنها هیچگونه تماس تلفنی با نماینده مجلس درباره اعلام آمادگیاش برای ریاست آینده خانه ملت نداشته است، بلکه بارها در گفتوگو با رسانههای مختلف تاکید کرد که در این باره در ۷ خرداد اظهارنظر خواهد کرد.
علیرغم این موضعگیری دو پهلو از جانب سرلیست فهرست شورای وحدت (جامعتین، انجمن اسلامی مهندسین و…)، او اواخر فروردینماه جلسهای با حدود یکصدتن از منتخبان جدید برگزار و بر «ضرورت تحول در رویکردها و کارکردهای مجلس دوازدهم» تاکید کرد. متکی در همین جلسه کنایهای به قالیباف زد که «خانه ملت به سمت ریاست محور حرکت کرده در حالی که باید به سمت صحن محور باشد.»
متکی که در لیست شورای وحدت حضور داشت، شب پایانی تبلیغات انتخابات مجلس دوازدهم، وارد فهرست جوان تازه سر برآورده اصولگرایان یعنی علیاکبر رائفیپور، از جریانات دیگر اصولگرا شده بود، انگار که تحت تاثیر عقاید رائفیپور قرار گرفته که اینچنین به مدیریت مجلسحملهور شده است. علاوه بر این ابوالفضل ابوترابی اردیبهشت ماه سال جاری در گفتوگو با خبر ایرنا از رایزنیهای نامزدهای ریاست مجلس با منتخبان مجلس دوازدهم خبر داد و گفت که محمد باقر قالیباف در حال برگزاری نشستهایی به صورت فردی و جمعی با منتخبین مجلس دوازدهم با موضوع و دستور کار ریاست مجلس آینده است.
نماینده مردم نجفآباد در مجلس یازدهم با بیان اینکه «مجتبی ذوالنوری، علی نیکزاد و منوچهر متکی نیز دیدارهای فردی و جمعی با منتخبین مجلس دوازدهم برای معرفی خود به عنوان نامزد ریاست مجلس و ارایه برنامههایشان برنامهریزی کردهاند»، گفت: «ذوالنوری، علی نیکزاد و منوچهر متکی در تماسهای تلفنی با بنده، آمادگیشان برای نامزدی ریاست مجلس آینده را اعلام کرده و عنوان کردند که با توجه به اینکه این توانمندی را برای بر عهده گرفتن ریاست مجلس آینده در خود میبینند پا در عرصه گذاشتهاند».
ابوترابی خاطرنشان کرد: آقای قالیباف نیز در مذاکرات حضوری که با بنده و نمایندگان داشتند، آمادگی خود برای ریاست مجلس آینده و نامزدی برای این جایگاه را اعلام کردند. چهار چهره مورد اشاره نمایندگان و چهرههای سیاسی مختلف برای رقابت با قالیباف البته نزدیکیهای سیاسی با جریان دولت نیز دارند.
جلال محمودزاده نماینده مجلس یازدهم در گفتوگو با خبرآنلاین در این باره گفته است: دولت احساس میکند برای ریاست مجلس رقبایی وجود دارند و مانند مجلس قبل نیست. در حال حاضر ۵ نفر از منتخبین به صورت مستقیم برای ریاست مجلس اعلام آمادگی کردند، بنابراین شرایط مجلس دوازدهم مانند مجلس قبل نیست که قالیباف تنها کاندیدای ریاست مجلس باشد. لذا دولت این نکته را دریافت کرده کما اینکه از میان داوطلبین ریاست مجلس چهرههایی حضور دارند که از قالیباف بیشتر به دولت نزدیک هستند. لذا یکی از دلایل علنی کردن اختلافات دولت و مجلس همین نکته است. دلیل عمده هم این است که دولت برنامه اقتصادی برای ارایه ندارد.
کاندیداتوری پزشکیان برای ریاست؛ خیلی دور، خیلی نزدیکشنیدههای اعتماد همچنین حاکی از این است که منتخبین مستقلین و اعتدالیها مدعی داشتن حدود ۱۰۰ کرسی در مجلس دوازدهم هستند و بر این اساس در فکر معرفی کاندیدایی برای ریاست مجلس.
سلمان اسحاقی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان در خصوص نایبرییسی مسعود پزشکیان در مجلس دوازدهم، گفت: با توجه به عملکرد دکتر پزشکیان و همچنین حضور مجدد ایشان در مجلس دوازدهم که مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفتند، بعضی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حال رایزنی با پزشکیان هستند تا به عنوان یکی از نواب رییس در مجلس دوازدهم حضور داشته باشند.
اسحاقی در این باره گفته است که «پزشکیان سابقه نایبرییس و وزارتخانه داشتند و سالهای اخیر نشان دادند فراتر از جریانهای سیاسی در حوزههای مختلف پیگیریهایی را در حوزه بهداشت و درمان داشتند و همیشه در دولت سیزدهم تاکید داشتند باید قانون اجرا شود و نظارت بر اجرای قانون اتفاقات خوبی را رقم بزند. بعضی از منتخبین و نمایندگان فعلی از ایشان درخواست کردند، به عنوان نایبرییسی در مجلس دوازدهم حضور داشته باشند».
نکتهای که درباره احتمال کاندیداتوری پزشکیان مطرح میشود گفتوگوی او بعد از برگزاری انتخابات مجلس است. گفتوگویی که به معنای حمایت او از تداوم ریاست قالیباف تلقی شد در حالی که اصل گفتوگو درباره تنش بین حمیدرسایی و جریان قالیباف و طرح موضوعاتی از قبیل ریاست حمید رسایی بر این مجلس بود که پزشکیان در ارتباط با این موضوع واکنش نشان داد.
بر اساس شنیدههای اعتماد گزینه دیگر مطرح شده در این باره برای تفاهم جریان مستقلین و قالیبافیها تعیین یک سهم برای نایبرییسی، دو عضو دیگر هیات رییسه و سه رییس کمیسیون است.
موضوعی که هنوز درباره آن جمعبندی نشده است. پزشکیان خود نیز در فروردین ماه سال جاری در گفتوگو با انصاف نیوز درباره برخی نقدها به آنچه حمایت او از قالیباف خوانده شده، گفت: در مقایسه با افرادی که بیاحترامی میکنند و با تندروی چارچوبها را نادیده میگیرند گفته شد که قالیباف در مقام مقایسه با آنها که به جز حرف زدن و شعار دادن کاری نمیکنند در وضعیت متفاوتی قرار دارد.
پزشکیان درباره ضرورت تشکیل فراکسیون میانهروها در مجلس دوازدهم گفت: لازم است که در شرایط فعلی فراکسیون میانهروها در برابر تندروهایی که نرسیده شمشیر کشیدهاند و به دنبال قلع و قمع کردن دیگران هستند در مجلس آینده بهطور منسجمی شکل بگیرد. با وجود آنکه مجلس جایگاه خود را به تدریج از دست داده است اما در همین شرایط هم در صورتی که گروهی منطقیتر و عاقلتر حاکم شود میتواند وضعیت را کمی رو به بهبود کند.
آناتومی یک رقابت؛ رقابت جریانها یا مسابقه چهرههادر کنار چهرههای سازماندهی شده توسط جبهه متحد ایران و شخص قالیباف و گزینه مستقلین مجلس دوازدهم چهرههای پراکنده دیگری نیز هستند که داعیه ریاست دارند. سید محمود نبویان که نامش در چند فهرست اصولگرایی قرار داشت توانست رأی اول تهران را در انتخابات مجلس شورای دوازدهم به خود اختصاص دهد. حضور او در رای لیست تهران این فضا را ایجاد کرده که میتواند یکی از گزینههای ریاست باشد.
با این وجود نباید فراموش کرد که نبویان چهره شاخص جریان پایداری است و در صورتی او میتواند برای جایگاه ریاست مجلس مدعی باشد که پایداریها از او حمایت کنند. تا اینجای کار اما اراده لیست مشترک پایداریها با قالیبافیها برای مرحله دوم مساله عرضاندام پایداریها مقابل قالیباف را با اما و اگرهایی همراه کرده است. اما و اگرهایی که کاندیداتوری نبویان برای جایگاه نایبرییسی را محتملتر نشان میدهد.
البته سخنرانی او در جلسه هماندیشی به دعوت تعدادی از منتخبان مجلس دوازدهم برای تشکیل فراکسیون واحد نیروهای انقلاب در مجلس دوازدهم نشان از تعیین نقش کلیدی در راهبری فراکسیون اکثریت مجلس دوازدهم دارد اما حتی این مساله هم نمیتواند جایگاه او به عنوان رییس مجلس را قطعی کند.
همزمان با برگزاری جلسه نبویان با منتخبان جدید مجلس حمید رسایی نیز جلسهای با جمعی از منتخبان جدید مجلس برگزار کرد. خبرگزاری ایلنا در تشریح این جلسه نوشته است که «احتمالا یکی از مهمترین محورها و موضوعاتی که در جلسه امروز مطرح میشود موضوع انتخابات هیات رییسه مجلس و ریاست مجلس در دوره آینده باشد.» این خبر احتمال داده که «برخی افراد بیرون از مجلس جزو متولیان برگزاری آن باشند.»
علیرغم رای قابل توجه حمیدرسایی و تنش یکتنهای که در ماههای اخیر با تیم قالیبافیها هدایت کرده است به نظر نمیرسد حمید رسایی نیز مقبولیت کافی را در بین منتخبین مجلس دوازدهم برای ریاست داشته باشد.
نباید از نظر دور داشت که ترکیب نهایی بهارستان در دور دوم انتخابات تعیین میشود و تعداد افزایش به هر کدام از جریانها میتواند در تصمیم نهایی تاثیرگذار باشد. علیرغم اظهارات غلامرضا نوری قزلجه، رییس فراکسیون مستقلین مجلس یازدهم و منتخب مجلس دوازدهم که اخیرا گفته است «این احتمال وجود دارد که ریاست قالیباف از بیرون مجلس شارژ شود و من این را رد نمیکنم» اما به نظر میرسد در صورت رد دیدگاه نوری قزلجه رقابت اصلی برای ریاست در یک مثلث برقرار باشد.
گروهی که به عنوان مستقلین شناخته میشوند- اگرچه نوری قزلجه گفته است هنوز برای این فراکسیون احتمالی نامی انتخاب نشده است- و مسعود پزشکیان را مد نظر قرار داده است، چهره نهایی از بین ۴ کاندیدای مورد نظر جبهه متحد یاران و شخص محمد باقر قالیباف.
هنوز دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم برگزار نشده اما سطح تنشها بین برخی جریانات اصولگرا و قالیبافیها درباره ریاست بالا گرفته است و صحبت از اتهامات جدید در میان است.
کامران غضنفری که جزو منتخبان تهران برای ورود به مجلس دوازدهم است در یادداشتی که اخیرا منتشر کرده، مدعی دادن وعدههایی از جنس وام و خودرو و عضویت در کمیسیون مورد علاقه در عوض رأی دادن به ریاست قالیباف شده است. او در این یادداشت مدعی شده؛ «یکی از اطرافیان جناب قالیباف، تلفنی از اینجانب برای دیداری در مجلس شورای اسلامی دعوت کرد.
موضوع را که سوال کردم، گفتند که حضوری با هم صحبت خواهیم کرد. در زمان وعده کرده شده به طبقه دهم ساختمان شیخ فضلالله نوری رفتم. در آنجا به غیر از خود میزبان، دو نفر دیگر از نمایندگان منتخب شهرستانها هم حضور داشتند. پس از احوالپرسی و بیان مقدماتی، متوجه شدم که موضوع اصلی، جلب نظر نمایندگان جدید برای ریاست آقای قالیباف میباشد.
از بنده در مورد کمیسیونی که مایل به عضویت در آن هستم سوال کردند و هنگامی که گفتم کمیسیون مربوطه ظاهرا متقاضی زیاد دارد و احتمالا نوبت به بنده نخواهد رسید، گفتند این چه حرفی است؟ چه کسی از شما شایستهتر! بعد هم لیست افرادی که اظهار تمایل برای عضویت در آن کمیسیون کرده بودند را یکی یکی میخواندند و میگفتند مثلا آقای شماره یک را به کمیسیون الف میفرستیم، آقای شماره ۲ را به کمیسیون ب میفرستیم، آقای شماره ۳ را به کمیسیون ج میفرستیم و… یعنی که جای شما در این کمیسیون محفوظ است و دغدغه رفتن به آن کمیسیون را نداشته باشید و ما خودمان آن را حل خواهیم کرد!»